1. Soạn bài đại cáo Bình ngô lớp 10 sách cánh diều : Đọc hiểu

1.1 Câu 1 Chỉ ra luận đề và nêu tác dụng của nghệ thuật đối ở trong những câu văn biền ngẫu.

Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại để biết nghĩ đoạn đầu văn bản.- Chú ý vào những câu văn biền ngẫu.Lời giải chi tiết:- Luận đề: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”→ Nhân nghĩa có nghĩa là tình thương người mà làm theo lẽ phải. Tư tưởng nhân nghĩa là tiền đề cho cơ sở lý luận trong cuộc kháng chiến.- Tác dụng của nghệ thuật đối ở trong các câu văn biền ngẫu chính là: Giúp tăng thêm tính hài hòa ở trong cách diễn đạt, nhấn mạnh và tăng tính thuyết phục cho những câu văn biền ngẫu.>> Mời bạn tham khảo: Soạn văn 10 Cánh diều

1.2 Câu 2 Những tư tưởng và chân lí khách quan nào đã được khẳng định làm căn cứ triển khai toàn bộ nội dung trong bài Đại cáo?

Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại văn bản.- Đánh dấu và chú ý những tư tưởng và chân lý khách quan nào được cho là căn cứ triển khai toàn bộ nội dung của bài Đại cáo.Lời giải chi tiết:- Những tư tưởng và chân lý khách quan đã được khẳng định làm căn cứ để triển khai toàn bộ nội dung của bài Đại cáo đó là:+ Nguyễn Trãi khẳng định rằng mỗi dân tộc đều có quyền bình đẳng vì mỗi dân tộc sẽ đều có: nền văn hiến riêng biệt, có phong tục tập quán và có những triều đại làm chủ, có các anh hùng hào kiệt:“Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lậpCùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương”→ Các dân tộc đều có quyền bình đẳng như nhau. Lời văn khẳng định quyền độc lập và tự chủ của dân tộc.

1.3 Câu 3 Chú ý giọng điệu của đoạn cáo trạng cũng như hệ thống hình ảnh, cách nêu chứng cứ để có thể kết tội kẻ thù.

Phương pháp giải:- Đọc kỹ văn bản.- Đánh dấu vào hệ thống hình ảnh, cách nêu chứng cứ để kết tội bọn kẻ thù.Lời giải chi tiết:- Giọng điệu của đoạn cáo trạng:+ Tác giả đã sử dụng thái độ căm phẫn và tức giận khôn cùng cùng với giọng điệu vô vùng đanh thép khi tố cáo được tội ác của giặc nhà Minh.- Hệ thống hình ảnh và chứng cứ về tội ác của quân giặc nhà Minh:+ Lừa dối nhân dân ta: “dối trời, lừa dân”, …+ Tàn sát man rợ những người vô tội: “nướng dân đen” hay “vùi con đỏ”, …+ Bóc lột nhân dân ta bằng chế độ thuế khóa hết sức nặng nề: “nặng thuế khóa”, …+ Bắt phu phen và phục dịch: bắt người phải “mò ngọc”, “đãi cát tìm vàng”, …+ Vơ vét của cải+ Hủy hoại cả một nền văn hóa Đại Việt

1.4 Câu 4 Chú ý vào việc tác giả hóa thân vào Lê Lợi để diễn tả về nỗi lòng của lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa.

Phương pháp giải:Đọc kỹ lại đoạn tác giả hóa thân thành Lê Lợi để diễn tả về nỗi lòng của lãnh tụ cuộc khởi nghĩa.Lời giải chi tiết:- Việc tác giả hóa thân thành Lê Lợi để diễn tả được nỗi lòng của vị lãnh tụ cuộc khởi nghĩa:+ Nguồn gốc xuất thân: là một ng...

1.5 Câu 5 Nghĩa quân đã gặp rất nhiều những khó khăn nào và điều gì đã giúp họ có thể vượt qua được?

Phương pháp giải:- Đọc kĩ lại phần văn bản.- Đánh dấu những khó khăn mà bọn họ gặp phải sau đó nói đến cách họ vượt qua.Lời giải chi tiết:- Nghĩa quân đã gặp được những khó khăn như:+ Những thiếu thốn về quân trang và lương thực: binh còn yếu, có khi lương cạn, nhân tài ít- Điều đã giúp họ vượt qua được đó là:+ Tinh thần của quân và dân: Gắng chí và quyết tâm (Ta gắng chí khắc phục gian nan), đồng lòng và đoàn kết (sử dụng 2 điển tích để dựng cần trúc và hòa nước sông)

1.6 Câu 6 Đề bài: Nhịp điệu câu văn đã diễn tả cuộc chiến đấu và những chiến công ở đây có gì đặc biệt?

Phương pháp giải:Chú ý nhịp điệu của câu văn diễn tả về cuộc chiến đấu và các chiến công.Lời giải chi tiết:Ở đây, nhịp điệu câu văn trở nên rất hùng hồn, thể hiện được chí khí và tinh thần đánh giặc của quân dân ta.

1.7 Câu 7 Đề bài: Cách thể hiện khí thế chiến thắng của quân ta cùng với sự thất bại của quân nhà Minh ở đây có gì đó khác với đoạn trước?

Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại đoạn văn nêu lên khí thế chiến thắng của quân dân ta và thất bại của quân nhà Minh.- So sánh với những đoạn phía trước đó.Lời giải chi tiết:Cách thể hiện khí thế chiến thắng của quân dân ta cũng như sự thất bại của quân nhà Minh ở đây có khác nào đoạn trước: Nghệ thuật đối lập đã được thể hiện rất rõ ràng những nét đối cực ở trong cuộc chiến giữa ta với địch, từ tính chất cuộc chiến cho tới khí thế, những chiến công, sức mạnh và cách ứng xử: “Chẳng đánh mà người chịu khuất, ta đây mưu phạt tâm công”.Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được thầy cô lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp ngay từ bây giờ nhé!

1.8 Câu 8 Tính chất hùng tráng và hào sảng của đoạn văn đã được thể hiện thế nào thông qua việc sử dụng hình ảnh, nhịp điệu câu văn, ngôn từ, cách so sánh, …?

Phương pháp giải:Chú ý vào cách tác giả sử dụng hình ảnh, ngôn từ, cách so sánh, nhịp điệu câu văn, …Lời giải chi tiết:- Nghệ thuật cường điệu được thể hiện qua đoạn dưới đây:“Gươm mài đá, đá núi phải mònVoi uống nước, nước sông phải cạnĐánh hai trận tan tác chim muôngCơn gió to trút sạch lá khôTổ kiến hổng sụt toang đê vỡĐô đốc Thôi Tụ lê gối dâng tờ tạ tội”- Cách so sánh:“Tướng giặc bị cầm tù, như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng”→ Nhịp điệu hết sức dồn dập, nghệ thuật thì cường điệu, hình ảnh so sánh đã thể hiện rõ tính chất hùng tráng và hào sảng trong đoạn văn.

1.9 Câu 9 Đề bài: Phần kết đã thể hiện được tư tưởng và khát vọng gì của dân tộc và với một nguồn cảm xúc nghệ thuật như thế nào?

Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại phần kết.- Đưa ra tư tưởng và khát vọng đã được thể hiện ở trong phần kết.Lời giải chi tiết:- Phần kết đã thể hiện tư tưởng và khát vọng của dân tộc cũng với một cảm xúc nghệ thuật tự hào với giọng điệu vô cùng trang trọng và hào sảng cho thấy được niềm tin và những suy tư sâu lắng của tác giả- Sử dụng những hình ảnh về tương lai đất nước như “xã tắc từ đây vững bền, giang sơn từ đây đổi mới, thái bình vững chắc”, những hình ảnh của vũ trụ đó là “ nhật nguyệt, kiền khôn, ngàn thu sạch làu”.

2. Soạn bài Đại cáo Bình Ngô sách cánh diều: Trả lời câu hỏi

2.1 Câu 1 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Đề bài: Tìm hiểu tác phẩm Bình Ngô đại cáo theo bố cục dưới đây và tóm tắt nội dung cơ bản của mỗi phần:- Phần mở đầu (“Việc nhân nghĩa... chứng cớ còn ghi").- Phần 2 (“Vừa rồi... Ai bảo thần nhân chịu được")- Phần 3 (“Ta đây... Cũng là chưa thấy xưa n...

2.2 Câu 2 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Tư tưởng nổi bật được thể hiện xuyên suốt trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo là gì? Hãy làm sáng tỏ được tư tưởng ấy.Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại văn bản.- Nêu ra tư tưởng nổi bật đã được thể hiện xuyên suốt tác phẩm Bình Ngô đại cáoLời giải chi tiết:Tư tưởng nổi bật đã được thể hiện xuyên suốt tác phẩm Bình Ngô đại cáo là: Tư tưởng nhân nghĩa, được thể hiện trong lòng tự hào về ý thức của dân tộc, về nền văn hiến của dân tộc ta. Nhân nghĩa chính là yêu nước thương dân, là việc căm thù giặc, diệt bạo tàn để mang đến một cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân.

21.3 Câu 3 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Chọn một đoạn tiêu biểu có trong bài Đại cáo sau đó phân tích để thấy được tác dụng của nghệ thuật lựa chọn hình ảnh và ngôn từ, nghệ thuật đối cùng với nhịp điệu của câu văn biền ngẫu đã tạo ra âm hưởng của tác phẩm Bình Ngô đại cáo.Phương pháp giải...

2.4 Câu 4 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Hãy phân tích về vai trò của yếu tố biểu cảm ở trong tác phẩm Đại cáo thông qua các dẫn chứng cụ thể.Phương pháp giải:- Đọc kỹ lại văn bản.- Đánh dấu vào những đoạn có sử dụng đến yếu tố biểu cảm.Lời giải chi tiết:- Vai trò của những yếu tố biểu cảm ở t...

2.5 Câu 5 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Quan niệm về quốc gia và dân tộc được tác giả Nguyễn Trãi thể hiện ở trong bài Đại cáo như thế nào? Vì sao Bình Ngô đại cáo lại được coi là “bản tuyên ngôn độc lập thứ hai” của dân tộc ta?Phương pháp giải:- Chú ý vào cách tác giả quan niệm về quốc gia...

2.6 Câu 6 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Theo em, những bài học về lịch sử nào được Nguyễn Trãi thể hiện ở trong Bình Ngô đại cáo? Bài học ấy em thấy vẫn có ý nghĩa trong ngày nay?Phương pháp giải:Đưa ra quan điểm của bản thân mình.Lời giải chi tiết:- Theo em, những bài học lịch sử được Ngu...

2.7 Câu 7 trang 18 SGK Văn 10/2 Cánh diều

Vận dụng những hiểu biết của em về cuộc đời và thơ văn Nguyễn Trãi, em hãy viết một đoạn văn (độ dài khoảng 10 - 12 dòng) triển khai ý chính dưới đây: “Nguyễn Trãi không chỉ là người anh hùng đánh giặc mà còn là nhà thơ, nhà văn lớn của dân tộc”.Phương pháp giải...