Sự trỗi dậy và suy tàn của Đế chế thứ tía
Tác giả William L. Shirer
Ngôn ngữ Tiếng Việt
Lĩnh vực Văn hóa - làng mạc hội
Dịch giả Diệp Minh Tâm
Năm xuất bản 2007
Đơn vị xuất bản Tri thức
Giá sách 155.000 VND
Số trang 1124
Làm sao mua: Công ty VNN Publishing, Số 2 Ngõ 3 Vạn Phúc, Q. Ba Đình, Hà Nội

Tôi vẫn sống và thao tác ở Đế chế thứ bố - nước Đức dưới cơ chế Quốc xã - vào nửa thời gian đầu Đế chế này hiện nay hữu, quan liền kề Adolf Hitler củng cố quyền lực để thay đổi nhà lãnh đạo độc tài của quốc gia lớn lao nhưng khó hiểu này, rồi dẫn dắt tổ quốc ấy trên con phố chiến tranh và thôn tính. Tuy nhiên chỉ ghê nghiệm cá nhân ấy cảm thấy không được để tạo động lực thúc đẩy tôi viết cần quyển sách này, mà bởi vì một sự kiện độc đáo và khác biệt trong lịch sử dân tộc xảy ra vào thời gian cuối Thế chiến II.

Bạn đang xem: Sự trỗi dậy và suy tàn của đế chế thứ ba

Đấy là việc tịch thu đa số thư khố của cơ quan chính phủ Đức và phần nhiều cơ quan liêu ban ngành, bao gồm cả Bộ ngoại giao, Lục quân và Hải quân, Đảng Quốc xã, và ban ngành Mật vụ của Himmler. Tôi tin rằng trước đó chưa từng có kho tài liệu quý báu như vậy rơi vào tay các sử gia đương thời. Từ bỏ thời trước, thư khố của một non sông - ngay cả khi thảm bại và chính phủ nước nhà bị bí quyết mạng lật đổ như trường đúng theo của Đức với Nga năm 1918 - phần đông bị quốc gia ấy giữ kín, còn chỉ tài liệu như thế nào phục vụ tác dụng của chế độ cầm quyền tiếp nối mới được công khai minh bạch sau đấy.

Sự sụp đổ hối hả của Đế chế thứ cha vào mùa xuân 1945 đang dẫn tới sự việc tịch thu không phần đông một khối lượng lớn tư liệu mật mà cả những tư liệu vô giá khác, như nhật cam kết cá nhân, bài bác diễn văn, report hội nghị cùng thư tín, đề cập cả bản ghi chép đầy đủ cuộc năng lượng điện đàm ghi âm vì một cơ quan quan trọng đặc biệt do Hermann Göring ra đời trong bộ Hàng không.

Hồ sơ nặng tổng số 485 tấn của cục Ngoại giao Đức - mà lại Đại đoàn trước tiên của Mỹ tịch thâu ngay trước lúc bị thiêu bỏ theo lệnh từ bỏ Berlin - bao gồm những tài liệu của quy trình từ lúc bước đầu Đế chế thứ Hai của Bismarck, qua chính sách Cộng hòa cho đến thời của Đế chế thiết bị Ba. Trong vô số nhiều năm sau chiến tranh, mặt hàng tấn tài liệu của Quốc buôn bản được duy trì trong kho lưu trữ của quân nhóm Mỹ ngơi nghỉ Alexandria, Bang Virginia, mà cơ quan chỉ đạo của chính phủ Mỹ ko màng lộ diện để xem có mức giá trị lịch sử hào hùng nào không. Cuối cùng, mang đến năm 1955, mười năm sau khi bị tịch thu, nhờ sáng tạo độc đáo của Hội Sử học Hoa Kỳ và sự tài trợ phóng khoáng của vài tổ chức triển khai tư nhân, kho tài liệu Alexandria bắt đầu được khui ra. Một nhóm nhỏ tuổi học giả, với nhân viên và đồ vật hạn chế, coi lướt qua cùng chụp hình ảnh các tài liệu một bí quyết vội vã trước khi những tài liệu này được hoàn trả về Đức. Các bước cho thấy đây là phát hiện có mức giá trị.

Cũng có giá trị là những bản ghi chép 51 “Buổi họp với Lãnh tụ” về tình hình quân sự mỗi ngày theo ghi nhận và trao đổi tại tổng hành dinh của Hitler, thuộc những bạn dạng văn ghi lại cục bộ lời tuyên bố của Hitler với các nhân đồ thân cận cùng thư ký trong thời gian chiến tranh. đầu tiên là vài tài liệu của Hitler mới chỉ bị cháy xém vì chưng một sĩ quan tiền quân báo của Sư đoàn không vận 101 của Mỹ kịp thời thu hồi được; sản phẩm hai là đầy đủ tài liệu của Martin Bormann, thư ký kết riêng mang lại Hitler.

Hàng trăm ngàn tài liệu của Đảng Quốc xã được vội vã mang về Nürnberg để dùng làm triệu chứng cứ cho tand xử phạm nhân cuộc chiến tranh Quốc xã. Trong khi tường thuật phần đầu những phiên tòa này, tôi đã thu thập được các bản chụp cùng sau đây là 42 tập được công bố gồm phần nhiều lời khai cùng hồ sơ, thêm 10 tập bản dịch phần đông tài liệu quan trọng. Còn 15 tập tài liệu được ra mắt về 15 phiên tòa xét xử Nürnberg kế tiếp cũng có thể có giá trị, tuy những hồ sơ và lời khai không được chuyển vào.

Cuối cùng là những bản cung khai của sĩ quan lại quân đội, nhân viên cấp dưới đảng và cơ quan ban ngành Đức thuộc lời khai tiếp sau của họ trong số phiên xử, đã cung ứng loại thông tin mà tôi tin rằng không có trong những cuộc chiến trước đó.

Dĩ nhiên là tôi thiết yếu đọc được hết cân nặng đồ sộ như vậy - vấn đề này vượt thừa sức của một cá nhân riêng lẻ. Tuy thế tôi đã vứt công phát âm qua phần xứng đáng kể, và các bước tiến hành chậm trễ vì thiếu hệ thống sắp xếp danh mục.

Điều khá kỳ lạ là những người dân như công ty chúng tôi - đơn vị báo cùng nhà nước ngoài giao - thao tác làm việc ở nước Đức dưới cơ chế Quốc xã, lại ít biết về gần như gì đang xảy ra đằng sau vẻ bề ngoài của nó. Do bạn dạng chất, một chế độ độc tài chăm chế thao tác làm việc trong vòng bí mật và biết cách che giấu kín đáo khỏi rất nhiều cặp đôi mắt săm soi của người ngoài. Khá tiện lợi để ghi chép với mô tả bề ngoài của những đổi thay cố vào Đế chế sản phẩm Ba: Hitler lên nắm chủ yếu quyền, tòa công ty Nghị viện bị cháy, Hitler thanh trừng đội Röhm, Chamberlain nhượng bộ ở München, Đức chiếm phần đóng Tiệp Khắc, tiến công Ba Lan, Bắc Âu, Tây Âu, vùng Balkans và Liên Xô, Quốc xã khiến kinh hoàng trong những vùng chiếm phần đóng cùng trại tập trung, dân bởi Thái bị tàn sát. Dẫu vậy những ra quyết định bí mật, mưu đồ, sự bội phản bội, rượu cồn lực cùng lầm lạc dẫn tới các biến thế ấy, vai trò của những nhân vật chủ yếu trong hậu trường, mức độ kinh hoàng mà họ gây ra với phương thức mà người ta tổ chức - tất cả và không những thế nữa mọi được đậy giấu ngoài cặp mắt của bọn họ cho đến lúc tài liệu bí mật của Đức được khui ra.

Vài tín đồ nghĩ rằng vẫn còn đó quá sớm nhằm viết nên lịch sử vẻ vang của Đế chế sản phẩm công nghệ Ba, rằng đây là nhiệm vụ phải để cho thế hệ sau thực hiện, khi thời hạn đã làm cho họ những chiếc nhìn khách quan. Tôi thấy ý kiến này quan trọng đặc biệt phổ trở thành ở Pháp, khi tôi cho đấy để triển khai vài các bước nghiên cứu. Bọn họ bảo tôi rằng tín đồ viết sử tránh việc viết về đề tài xảy ra sau thời Napoléon.

Quan điểm ấy bao gồm cơ sở. đa phần các sử gia đã chờ đợi trong 50 năm hoặc cả trăm năm, hoặc thọ hơn, trước khi viết về một quốc gia, một đế quốc, một kỷ nguyên. Nhưng tôi nghĩ thời hạn dài như thế hẳn bởi vì sử gia đề nghị chờ đợi cho tới khi tư liệu được chào làng và cung cấp cấu tạo từ chất thực mà họ cần. Cùng tôi cũng nghĩ về sau thời gian chờ đợi, hẳn bao gồm vài thông tin bị mất đi bởi vì tác giả sau này không có thời cơ thấu hiểu cuộc sống đời thường và không khí của thời khắc lịch sử vẻ vang cùng những khuôn mặt lịch sử mà người ta muốn viết.

Trường hòa hợp của Đế chế thứ ba là độc đáo: khi Đế chế này sụp đổ, ta hoàn toàn có thể tiếp cận số đông tất cả tài liệu, và nguồn tài liệu còn thêm đa dạng mẫu mã với lời khai của tất cả những nhà chỉ đạo còn sống, vào vài ngôi trường hợp trước lúc họ bị hành quyết. Với trọng lượng tài liệu béo như thế, được tiếp cận trong thời hạn ngắn như thế, cộng thêm trí lưu giữ về cuộc sống thường ngày dưới thời Đức Quốc xóm cùng bộ dạng, bí quyết hành xử và thực chất của những người dân lãnh đạo, tôi đã đưa ra quyết định dù thế nào cũng nên test viết về lịch sử sự thăng trầm của Đế chế Đức thiết bị Ba.

Thucydides đã nhận được xét trong quyển Lịch sử cuộc chiến Peloponnese, một trong những công trình sử học béo phì nhất: “Tôi đang sống qua suốt trận đánh ở vào tuổi có thể thấu gọi và để ý đến những biến nạm để biết được sự thật về chúng.”

Tôi nhận ra muốn thấu hiểu sự thật về nước Đức dưới chính sách của Hitler là điều cực kì khó khăn; có lúc không thể nào đọc được. Khối lượng tư liệu kếch xù giúp ta tiến thêm một cách trong việc khám phá sự thật, điều ko thể có được ở hai mươi năm về trước, tuy nhiên chính khối lượng này trường đoản cú nó hoàn toàn có thể làm đến ta rối trí. Với trong đông đảo tài liệu ghi ghép cùng lời khai của nhân chứng, sẽ có được những điểm mâu thuẫn với nhau.

Chắc chắn là chủ ý chủ quan lại của riêng tôi - không tránh khỏi phát sinh từ tay nghề và bản tính của cá nhân - thỉnh phảng phất len lỏi vào trong các trang của cuốn sách này. Bên trên nguyên tắc, tôi gớm tởm chính sách độc tài chuyên chế; càng sinh sống trong chế độ này và thấy được những sự giày đạp lên niềm tin con người, tôi càng có ác cảm với cơ chế ấy hơn. Tuy thế, trong cuốn sách này tôi đã cố gắng khách quan liêu một bí quyết nghiêm túc, chỉ để những sự khiếu nại tự lên tiếng và chú thích nguồn thông tin của mỗi sự kiện. Không có biến cố, cảnh tượng hoặc lời trích dẫn như thế nào được tưởng tượng ra; tất cả đều dựa vào tài liệu, lời khai của nhân triệu chứng hoặc do bao gồm tôi quan liêu sát. Vào dăm tía trường hợp tất cả sự phỏng đoán gì đấy mà thiếu hụt sự kiện, tôi đều ghi rõ.

Chắc chắn là nhiều người sẽ phỏng vấn diễn giải của tôi. Điều này là tương đối khó tránh khỏi, vì người nào cũng có ý kiến sai lạc. Những diễn giải đúng lý nhất cơ mà tôi chỉ dẫn - nhằm làm rõ hoặc chế tác thêm chiều sâu - xuất phát điểm từ chứng cứ tương tự như kiến thức và kinh nghiệm của riêng biệt tôi.

Có lẽ Adolf Hitler là nhà thôn tính-phiêu lưu sau cuối đáng kể nhất theo phương thức của Alexander, Caesar cùng Napoléon; tương tự như Đế chế thứ cha là Đế chế ở đầu cuối đi theo con phố của Macedonia, La Mã và Pháp. Tấm màn sẽ khép lại vào giai đoạn lịch sử dân tộc này, tối thiểu là qua sự phát minh sáng tạo của bom hạt nhân, đầu đạn xuyên lục địa và hỏa tiễn rất có thể nhắm mang lại Mặt trăng.

Trong kỷ nguyên mới của khí tài tạo kinh hoàng với tử vong nhanh lẹ thay gắng vũ khí cũ, một cuộc cuộc chiến xâm lược bắt đầu - nếu xẩy ra - sẽ được phát động bởi vì một người điên trung bình thường mong mỏi tự sát bằng phương pháp nhấn một cái nút điện tử. Sẽ không có những đơn vị thôn tính và không có những cuộc chinh phục, nhưng mà chỉ bao hàm bộ xương cháy nám của người chết nằm trong một hành tinh không hề sự sống.

Destination Wedding Photographer/Cinematographer in Europe. Film Admirer. Fernweh Sufferer. Day Dreamer.


*
Mít-tinh đảng quốc xã, 1937

Bài nơi bắt đầu tôi viết đến tạp chí Mann Up ngơi nghỉ đây: http://mannup.vn/de-tam-de-che/

Biểu tượng chữ thập ngoặc, nhiều lúc quay sang trái, thỉnh thoảng quay sang đề nghị đã sống thọ trên nhân loại cả nghìn năm nay – một trong các những hình tượng thiêng liêng cổ điển và phổ biến nhất với đủ số đông ý nghĩa, trải nhiều năm khắp các nền văn hóa khác nhau. Trường đoản cú Ấn Độ giáo, lộng lẫy Hy Lạp-La Mã hay có thể tìm thấy vào cả sách Kells – cuốn sách được ca tụng “Biến Bóng buổi tối thành Ánh sáng” mở ra vào thời Trung cổ nghỉ ngơi châu Âu từ thời điểm cách đây hơn 1.200 năm, vào tầm khoảng năm 800 sau Công Nguyên.

Đó là một công trình nghệ thuật của các đan sĩ mẫu thánh Columba đi lánh nạn sống thành Kells, Ireland. Sách Kells thực ra là một cuốn Phúc Âm cùng với khoảng 2 nghìn chữ cùng 33 trang vẽ sinh sống động, cùng nhiều những hình minh họa tiềm ẩn những điển tích văn hóa và tôn giáo đan xen, phần lớn đường nét trang trí nhỏ tuổi li ti, mắt thường khó khăn thấy.

Nhưng ngày này thật cực nhọc để bạn ta nhìn biểu tượng thập ngoặc nhưng không nghĩ mang đến đệ tam đế chế, Đức quốc xã, chiến tranh nhân loại thứ hai với cuộc thảm sát người Do Thái.

*
Hitler với Göbbels ở trong nhà hát Charlottenburg, Berlin, 1939.

Cờ của đảng lao đụng quốc xã là do đích thân Hitler chọn. Với bé đại bàng uy dũng và chữ thập ngoặc trên nền cha màu đỏ, đen, white nó chắc hẳn rằng đã trở thành một trong những hình tượng mang tính tứ tưởng mạnh nhất trong lịch sử nhân loại – nó từng 1 thời khơi gợi nhà nghĩa dân tộc cực đoan và lòng yêu nước hào hùng giữa những con tín đồ Đức và có tác dụng kinh hãi rất nhiều “kẻ thù” của đệ tam đế chế mang đến cùng cực.

Nhưng 1 trong những khía cạnh đáng ngạc nhiên nhất Đức quốc buôn bản đã có tác dụng được là những chiêu thức tuyên truyền sặc mùi thao túng bấn mị dân và trẻ trung và tràn đầy năng lượng đến mức xứng đáng sợ. Cả một dân tộc bản địa lầm lạc. Hàng triệu người lầm lạc. Cơn ác mộng mà lại Hitler, Göbbels, Himmler, Göring và những cái tên ác quỷ khác phủ kín đáo châu Âu tưởng như không khi nào kết thúc, tưởng chừng thiết yếu cản phá.

*
Ngày lễ chiến sỹ trận vong, 1939.

Xem thêm:

Trong suốt trong những năm tháng ấy đã có rất nhiều nhiếp ảnh gia đánh dấu những bốn liệu quý giá của 1 thời chiến tranh khốc liệt trong đó có một nhiếp hình ảnh gia Đức thương hiệu Hugo Jäger, người luôn theo tiếp giáp Adolf Hitler, từ mít-tinh hào sảng, ngày đại hội đảng cho tới những giây phút riêng tư bình lặng nhất.

Những tấm ảnh ấy đã gây ấn tượng mạnh với Hitler tới cả ông ta phải thốt lên: “Tương lai của nhiếp hình ảnh là color sắc.”Một điều tôi thấy quái dị là Jäger còn chụp tương đối nhiều ở ngoại trừ nước Đức, ví dụ như ở Warsaw cùng Kutno trong thời gian 19939-1940 lúc Đức xâm lược ba Lan.

*
Ông già vị Thái thì thầm với lính Đức sống Kutno, 1939.

Tôi từ hỏi lý do một nhiếp hình ảnh gia tận tụy với việc hình tượng hóa hình hình ảnh uy dũng của Hitler như Jäger lại đi chụp những người Do Thái dung dị, đều đều ở bố Lan làm cho gì? Đa phần đầy đủ nhiếp hình ảnh gia thuộc thời Hugo Jäger thường tập trung vào việc tôn vinh quân nhóm Đức, tôn vinh những người lãnh đạo và chiến thắng như cơm bữa của quân Đức vào giai đoạn đầu vậy chiến II.

Trong những tấm ảnh ở tía Lan của Jäger ta không thấy gồm chút gì hotline là tôn vinh thành công hay phô trương sức khỏe Đức. Chỉ gồm khung cảnh hoang tàn của không ít vùng đất bị tiêu diệt và con người thường dân – họ mỉm cười và hiếu kỳ trước gã lũ ông Đức với mẫu máy ảnh lạ lẫm. Ko chút căm ghét, man rợ hay tức giận đối địch. Chắc rằng đây là một trong những khía cạnh khác của trận chiến mà ta không biết, tín đồ dân thấu hiểu với Jäger đơn giản dễ dàng vì ông ta ko coi bọn họ là phần đa sinh vật sản phẩm cấp, số đông kẻ ăn bám giống như các người ủng hộ đế chế quốc làng khác.

*
Kutno, 1 trong các vùng đất của cha Lan bị quân Đức chiếm đóng.
*
Warsaw bị quân Đức chiếm đóng, 1940.

Nhưng cũng nhìn những tấm ảnh tưởng chừng bình thường ấy, chúng ta thấy thấm thía một sự thật tàn tệ không nói cần lời. Trong một khoảng thời hạn ngắn, cuộc sống bình dị của rất nhiều người vày Thái sống Warsaw và Kutno đã trở thành một cơn ác mộng kéo dài. Những người dân Do Thái và bố Lan bị chia bóc nhau: mon Sáu năm 1940, ngay gần 8000 fan Do Thái sinh sống Kutno bị bắt buộc chuyển vào khu vực tập trung, một nơi không tồn tại gì ngoài bệnh dịch và chết đói.

Phải nói độc địa rằng những người chết ngơi nghỉ đó buộc phải gọi là suôn sẻ vì những người dân còn sống sót sẽ bị chuyển đến trại tập trung Kulmhof làm việc Chemno – trại tập trung thảm sát đầu tiên của quân Đức bên trên đất cha Lan, nơi những người Do Thái, bất kể trẻ em, phụ nữ, lũ ông bị tra tấn bằng những thí nghiệm vô nhân đạo và sau cuối là phòng khá độc. Chỉ trong cha tháng từ tháng Bảy mang lại tháng Mười năm 1942, Đức quốc buôn bản đã đưa hơn 300.000 tín đồ Do Thái từ bỏ Warsaw mang đến trại tập trung đến Treblinka.

*
Quân hóa giải Mỹ dưới quyền của đại tướng tá Patton ngơi nghỉ trại tập trung Buchenwald (gần Weimar), 11.04.1945. Tuy nhiên trại Buchenwald đáng ra không phải là một trong những trại thảm sát, cơ mà nó là nơi có rất nhiều cái chết. Nguyên nhân chính là bệnh tật do đk sống khắc nghiệt và thiếu thốn ăn. Mặc dù bị suy dinh dưỡng và bệnh tật tật, nhưng không ít người dân đã bắt buộc “làm việc cho đến chết” theo cơ chế Vernichtung durch Arbeit (tiêu diệt thông qua lao động), nên các tù nhân chỉ từ cách chọn lựa giữa lao động quân lính hoặc có khả năng sẽ bị xử tử ko tránh khỏi. Nhiều tù nhân khác thì bị tiêu diệt do các thí nghiệm trên con fan của Đức Quốc xã hoặc biến nạn nhân của những hành động tùy nhân tiện do những lính gác SS khiến ra.

Các trại thảm tiếp giáp của Đức quốc làng mạc là trong số những sự kiện gớm hoàng độc nhất vô nhị trong lịch sử nhân loại, tại đây lính Đức quyết định ai đáng với không xứng đáng sống theo tiêu chuẩn chỉnh chủ quan lại của chúng: đa số chủng tộc con tín đồ “cấp thấp” có tác dụng vấy không sạch dòng ngày tiết Đức cao quý, những người “lệch lạc” về giới tính, những người dân bị dịch tâm thần, khuyết tật bẩm sinh… và nhất là người vì Thái. Tổng cộng có hơn 10 triệu người, trong những số đó có sáu triệu người Do Thái sẽ chết trong những trại tập trung của đệ tam đế chế.

Nói cho đúng, Đức quốc xã không phải là tín đồ nghĩ ra những trại tập trung. Thực chất con người là tàn khốc và tàn ác nên những hình thức tương tự đang tồn tại từ lâu trong lịch sử dân tộc nội chiến Mỹ, đế quốc Thổ Nhĩ Kỹ xuất xắc Liên bang Xô Viết… nhưng những trại tập trung của Đức được tổ chức tuyệt đối và nhằm phục vụ những mục tiêu dã man cùng đáng sợ hãi hơn vớ cả. Bọn chúng chia các trại triệu tập thành nhị loại: trại lao động nhằm mục tiêu giết tín đồ thông qua thao tác trong điều kiện khắc nghiệt với hai là trại thảm sát, nơi các tù nhân bị hiếp, tra tấn, thí nghiệm vô nhân đạo và giết vào phòng hơi độc – đặc biệt là giai đoạn cuối cùng của cuộc chiến khi Đức quốc xã tìm bí quyết giết càng không ít người càng tốt nhằm phi tang hội chứng cứ trước cố kỉnh giới, vào hôm nay ngay cả các trại lao đụng cũng biến thành trại thảm sát.

*
Xác một tù túng nhân nằm trong lòng hàng rào dây thép gai ở Leipzig-Thekla, trại triệu tập con của Buchenwald, ngay sát Weimar.
*
Trại triệu tập Lambach ngơi nghỉ Áo (6.5.1945). Ở đây giam giữ khoảng 18.000 tội phạm nhân, mỗi khu công ty chứa khoảng chừng 1600 người. Vừa phải một ngày gồm từ 40 cho 50 nghìn bạn chết.
*
. Con số người đã trở nên giết bị tiêu diệt tại phía trên chưa được biết thêm chính xác." width="611" height="404" />Trại tập trung Auschwitz là trại triệu tập lớn độc nhất của Đức quốc xã. Khu tổ hợp trại tập trung này bao hàm 3 trại chính: Auschwitz I- trung chổ chính giữa hành chính; Auschwitz II (Birkenau)- Trại bài trừ (Vernichtungslager) cùng Auschwitz III (Monowitz)- trại lao động. Bên cạnh đó còn có khoảng 40 trại vệ tinh, một số trong những nằm cách các trại chính hàng trăm cây số, với con số tù hiền lành vài tá mang lại vài nghìn người. Số lượng người đã bị giết chết tại đây chưa được biết chính xác, dẫu vậy theo cầu tính từ 1.5 mang đến 3 triệu người.
*
Xác tội phạm nhân ở ngay sát trại tập phổ biến Dachau, 1945.
*
Lính Đức tàn sát người Do Thái làm việc Vinnytsia, Ukraine.
*
Có 60.000 bạn bị làm thịt tại trại triệu tập Bergen-Belsen.
*
Trại tập trung ở Nordhausen, 17.04.1945.

Có một điều xảy ra mà Hitler từ tin bất ngờ tới: những người dân châu Âu phản nghịch kháng. Những thắng lợi đầu tiên của Anh. Mỹ cũng nhẩy vào tham chiến cuối những năm 1941 cùng rất Liên Xô, Pháp với nhiều đồng minh khác hoàn thành sự thống trị của quân Đức trên trận mạc châu Âu.

Mùa xuân năm 1945, Hồng quân Liên Xô và quân team Đức chiến đấu quyết liệt để giành nhau từng con phố giữa hà nội thủ đô Berlin. Chủ quyền đang mang lại và thất bại của Hitler là điều không thể tránh khỏi. Từ tháng Tám năm 1940 cho đến tháng tía năm 1945, không quân hoàng phái Anh với liên bang Xô-Viết đang không kích Berlin tổng số 350 lần: hàng trăm ngàn thường dân chết, vô số những công trình con kiến trúc cũng như nhà cửa ngõ lụi tàn vào đổ nát. Tuy nhiên chỉ bao gồm hai chết choc trong một boong-ke kín đáo chật hẹp vào trong ngày 30.04 năm 1945: một của Adolf Hitler với hai là vợ ông ta, Eva Braun mới thực sự lưu lại chấm không còn thật sự cho một đệ tam đế chế huy hoàng với tàn bạo.

Nhân thời điểm ngày đáng nhớ 69 năm chiến thắng phát-xít, nào chúng ta hãy dành riêng một phút tưởng niệm đến 10 triệu nàn nhân của Đức quốc xã và cầu ao ước cho cuộc chiến tranh không lúc nào lặp lại. Cầu hy vọng chủ nghĩa dân tộc cực đoan hãy mất tích khỏi những người trẻ huyết nóng và dễ bị kích động. Do “Một nền tân tiến quên đi vượt khứ của chính mình sẽ bị kết án phải sinh sống lại nó.”

*
Lính Nga với thường dân Đức dịch chuyển biệu tưởng đại bàng của đảng quốc xã ra khỏi phủ thủ tướng làm việc Berlin, 1945.
*
Đường Oberwall, trung trung tâm Berlin – vị trí xảy ra trong số những trận đánh khốc liệt nhật thân quân Đức và Nga, mùa xuân 1945.
*
Hầm trú ẩn địa điểm Hitler sống phần đa ngày cuối cùng của đời mình.